Fotoğrafçılık dersleri-4 (objektif türleri)

Objektif nedir?

Fotoğraf makinesinin önünde bulunan ve konunun tüm noktalarının duyarkat üzerine odaklanmasını sağlayan mercek ya da mercekler grubuna objektif denir. Objektif  fotoğraf makinesinin en önemli parçasıdır.

Objektif ile ilgili temel kavramlar

Odak uzaklığı: Objektifin optik merkezi ile duyarkat düzlemi arasındaki mesafedir. Milimetre cinsinden ifade edilir. Objektifler odak uzaklıklarına göre sınıflandırılırlar. Odak noktası Latince adı “Focus” olduğundan, odak uzaklıkları çoğu zaman “f” harfli (focal length) ile tanımlanır. f=40 mm gibi.

Görüş açısı: Odak uzunluğu tarafından belirlenir. Kısa odak uzunluğunda objektifler geniş görüş açısına sahiptirler ve geniş açı objektif olarak tanımlanırlar. Uzun odaklı objektifler ise dar görüş açısına sahiptirler ve uzağı yakınlaştırma özellikleri nedeniyle “tele” objektif olarak tanımlanırlar.

Büyütme oranı: Makro, ya da yakın plan çekimlerde objektiflerin yakına odaklama özelliklerine bağlı olarak duyarkat düzlemi üzerine düşürdükleri görüntünün nesne gerçek büyüklüğüne oranıdır. 1:1 büyütmede nesnenin gerçek boyutu ile duyarkat üzerindeki görüntüsü eşit büyüklüktedir.

IIşık Geçirgenliği: Objektifin ışık geçirgenliğinde diyafram açıklığı belirleyicidir. Objektifin üzerinde 1.4, 2.8, 4 gibi sayılar vardır. Bu sayılar f değeri ya da f stop diye adlandırılır ve objektif odak uzunluğunun diyafram çapına bölünmesi ile elde edilir. Sayı ne kadar küçük olursa objektifin ışık geçirme oranı o derece fazladır. Bir objektifin ışık geçirgenliğinin fazla olması ışığı az olan nesnelerin çekimini kolaylaştırır. Maksimum diyafram açıklığı objektifin ışık duyarlılığının göstergesidir. Maksimum diyafram açıklığı fazla olan objektifler daha ışık duyarlı olup daha kısa perde hızları ile çalışmaya olanak sağladıklarından “hızlı” objektif olarak da tanımlanırlar. Maksimum diyafram açıklığı 0.7-1 arasında objektifler üretilmiş olmakla beraber 1.4 değerinin altında seri üretim ürün sayısı çok düşüktür.

Çözme Gücü: Çizgi ayırma gücü de denir. Bir milimetrelik bir aralıktaki çizgi ayırma gücü olarak tanımlanır, yani 1 mm’lik şerit içine daha çok çizgiyi net olarak görüntüleyebilen objektifin çözme gücü daha üstündür diyebiliriz. Çözme gücü keskinliğe etki eden faktörlerden biridir.
Karşıtlık (“acutance”):
Komşu bölgelerdeki kontrastın yüksekliği görüntü kalitesini artırır. Fotoğraftaki aydınlık ve karanlık yerler arası geçişin gerçekleştiği yerlerin keskin bir şekilde ayrışması şeklinde açıklanabilir. Karşıtlık algılanan keskinliğe etki eden önemli bir faktördür.

Alan Derinliği: Objektifin netlediği yerin önünde ve arkasında net olarak görünen mesafedir. Az açık diyafram (f:16 f:22 vb.) değerlerinde çekilen fotoğraflarda alan derinliği fazladır. Yani fotoğrafta net olan kısımlar daha çoktur. Geniş açılı objektifler dar açılı objektiflere göre daha büyük alan derinliği mesafesine sahiptir

Objektif türleri


Resime tıklayınız

merak edenler için, wikipedia en hızlı lensleri şöyle sıralamış:
rodenstock tv-heligon 50mm f/0.75
nikon tv-nikkor 35mm f/0.9-gelmiş geçmiş en hızlı nikkor
canon 50mm f/0.95
schneider kreuznach 50mm f/0.95 ‘xenon’
leica noctilux 50mm f/1.0 (leica m mount, 35mm makineler için üretimde olan en hızlı objektif)
canon ef 50mm f/1.0 (af canon’lar için, üretimde değil)
nikkor 50mm f/1.1 (nikon rangefinder makineler için)
teikoku kogaku zunow5cm f/1.1 (nikon rangefinder makineler için)

Kaynaklar: Temel Fotoğraf Semineri Ders Notları

MEGEP- GRAFİK VE FOTOĞRAF

http://www.kameraarkasi.org/objektifler/terminoloji/objektif.html

http://www.3ayak.org/yazi/fotograf-sinema-ve-televizyonda-objektif

http://en.wikipedia.org/wiki/F-number
http://en.wikipedia.org/wiki/Diaphragm_%28optics%29
http://en.wikipedia.org/wiki/Aperture
http://en.wikipedia.org/wiki/Lens_%28optics%29
http://en.wikipedia.org/wiki/Photographic_lens
http://en.wikipedia.org/wiki/Zoom_lens
http://en.wikipedia.org/wiki/Acutance
http://en.wikipedia.org/wiki/Image_resolution
http://en.wikipedia.org/wiki/Angle_of_view

http://www.canonturk.com/vbulletin/konu-disi/1129-stanley-kubrickve8217in-barry-lyndon-filminde-kullandigi-50mm-f-07-a.html

“Langfords Advanced Photography”

Düzenlemeler ve ek bilgiler için Cem Boneval’a teşekkür ederim.

Diğer dersler: Ders 3 Ders 2 Ders 1